Presja urbanizacyjna na polany Puszczy Białowieskiej
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
13 czerwca w Starostwie Powiatowym w Hajnówce odbyło się posiedzenie Komisji Architektoniczno – Urbanistycznej w sprawie Projektu Studium Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Białowieża. Na spotkaniu obecni byli również przedstawiciele organizacji pozarządowych – w tym Pracowni Oddział Podlaski. Omawiano m. in. kwestie zabudowy polan puszczańskich w miejscowościach Białowieża, Teremiski, Budy, Pogorzelce.
Z graficznych załączników projektu studium wynika, że tylko na północ od Białowieży zostanie wybudowanych kilkanaście nowych obiektów, niektóre z nich zakwalifikowane są jako miejsca usług. W rezultacie na polanie między Białowieżą, a rezerwatem ścisłym powstanie cały rząd nowej zabudowy.
W całej Białowieży ma powstać kilkadziesiąt nowych obiektów. Zabudowa odizoluje od siebie poszczególne fragmenty obszaru „naturowego”, którego – jak się okazało – niewielkie powierzchnie rozparcelowane są na polanach. Wpłynie to istotnie na zachowanie spójności obszaru. Oprócz zmniejszenia powierzchni siedlisk roślin i zwierząt wpłynie to szpecąco na krajobraz miejscowości. Sytuacja na polanach w innych miejscowościach jest niewiele lepsza. Przypomnijmy, iż polany białowieskie objęte są strefą chronionego krajobrazu.
Nieproporcjonalnie gwałtowny rozwój miejscowości położonych wewnątrz chronionych kompleksów, przy zaniedbaniu miejscowości znajdujących się na obrzeżach obszarów chronionych jest tendencją odwrotną do lansowanej przez WWF i sprawdzonej na zachodzie koncepcji „bram do puszczy”.
Autorka studium stwierdziła, iż zna treść „projektu w sprawie ustalenia planu ochrony dla obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 Puszcza Białowieska”. Jako pierwsze zagrożenie dla siedlisk i gatunków związanych z krajobrazem polan w tym opracowaniu wskazano „presję urbanizacyjną na polanach wsi puszczańskiej”. Najwyraźniej autorka projektu studium zignorowała zalecenia i wnioski wynikające z projektu planu ochrony.
Z opracowań naukowych wynika, że polany białowieskie stanowią główne żerowiska orlika krzykliwego. Zmniejszanie powierzchni łownych orlika będzie miało niekorzystny wpływ na populację tego gatunku w ostoi Puszcza Białowieska. Innym niekorzystnym zjawiskiem związanym z presją urbanizacyjną jest przekraczanie dopuszczalnych granic hałasu dobiegającego z zabudowań i miejsc przeznaczonych do rekreacji. Obecnie w trakcie częstych imprez hałas przenika na kilka kilometrów w głąb puszczy. Nierzadko wewnątrz rezerwatu ścisłego zdarza się słyszeć odgłosy dyskotek.
Niebawem zostanie wyłożony projekt Studium PZP Gminy Białowieża, będzie możliwość wnoszenia uwag i wniosków, do czego zachęcamy zainteresowane strony.
Adam Bohdan
