Światowy obiekt UNESCO Puszcza Białowieska do wycięcia!
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Lasy Państwowe i resort środowiska, kierowany przez Edwarda Siarkę z Suwerennej Polski chcą wycinać drzewostany ponadstuletnie w Puszczy Białowieskiej. Przedstawiony projekt Zintegrowanego Planu Zarządzania obiektem UNESCO to dewastacja Puszczy i kolejny konflikt o najcenniejszy przyrodniczo las nizinny Europy – ostrzega Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
4 lipca br. zaprezentowano Zintegrowany Plan Zarządzania dla Obiektu Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska. Dokument był przygotowywany od 2022 r. przez Instytut Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego oraz – jak się wyrażono podczas konferencji podsumowującej prace nad nim – w ścisłej współpracy z pełnomocnikiem rządu ds. leśnictwa i łowiectwa Edwardem Siarką. Projekt zakłada wyłączenie części starodrzewów objętych obecnie bierną ochroną w ramach strefy III i ich włączenie do strefy IV, w której leśnicy będą mogli je wyciąć. Plany te pokrywają się z przygotowanymi przez Nadleśnictwa Hajnówka, Browsk i Białowieża projektami Planów Urządzenia Lasu na kolejną dekadę.
–Lasy Państwowe razem z resortem środowiska przygotowują się do kolejnej dewastacji Puszczy Białowieskiej. Zaprezentowany projekt zamiast rozwiązać problem złego zarządzania Puszczą generuje kolejny konflikt o to wyjątkowe miejsce. Projekt osłabia ochronę Puszczy przez wyłączenie części drzewostanów ponadstuletnich z ochrony i umożliwienie ich wycinki. Na takie działania, niezgodne m.in. z planem zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000, nie ma zgody
– zapowiada Sylwia Szczutkowska z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.
Zintegrowany Plan Zarządzania według Konwencji UNESCO to obowiązkowy dokument, który reguluje działalność na terenie obiektu Światowego Dziedzictwa, dając priorytet ochronie tzw. „uniwersalnej wartości obiektu”. W przypadku polskiej części Puszczy Białowieskiej, cała została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2014 r. Wartości, które ma chronić strefa UNESCO to siedliska kluczowe dla ochrony różnorodności biologicznej oraz niezakłócone trwanie naturalnych procesów. Oba te kryteria spełniają właśnie drzewostany ponad stuletnie. Dzięki wyeliminowaniu gospodarki leśnej ze strefy chroniącej starodrzew (strefa III UNESCO), drzewostany ponad stuletnie nie są wycinane tylko mają szansę się zestarzeć i naturalnie obumrzeć. Stare drzewa, drzewa biocenotyczne i zamierające a także martwe drewno są miejscem występowania wielu cennych i zagrożonych w skali Europy gatunków tj. dzięcioł białogrzbiety i trójpalczasty, sowy włochatki i sóweczki czy chrząszczy saproksylicznych – gatunków reliktowych lasów naturalnych. Obecność takich miejsc jest niezbędna dla skutecznej ochrony przyrody Puszczy Białowieskiej. W Puszczy wyznaczone są także strefy aktywnej gospodarki leśnej (strefa IV) w której dopuszczona jest niekomercyjna gospodarka leśna.
Efekty zmian strefowania będą niezgodne z prawem UE i będą godzić w ochronę obiektu światowego dziedzictwa UNESCO. Główną wartością decydującą o unikatowości Puszczy są stare lasy naturalne poddane swobodnemu działaniu procesów naturalnych i to ochronie tych wartości powinniśmy oprzeć zarządzanie Puszczą. Próby dalszego osłabiania ochrony Puszczy Białowieskiej są niemerytoryczne. Dopóki Lasy Państwowe zarządzają Puszczą, dopóty nie możemy być spokojni o dalsze losy tego miejsca
– mówi Sylwia Szczutkowska.
Jak ważna jest kwestia rozwiązania kolizji gospodarki leśnej z wymogami ochrony przyrody Puszczy Białowieskiej pokazały masowe wycinki w Puszczy Białowieskiej prowadzone w 2017 r. przez Lasy Państwowe. Pomimo negatywnego stanowiska organizacji społecznych i naukowców, leśnicy wycięli wtedy 200 tys. m3 drzew, z tego połowę z chronionych drzewostanów ponadstuletnich. Trybunał Sprawiedliwości UE wstrzymał cięcia w lipcu 2017, potwierdzając w kwietniu 2018, że wycinki Puszczy są niezgodne z prawem. Wyrok pokazał, że Lasy Państwowe są złym gospodarzem Puszczy Białowieskiej. To dlatego Zintegrowany Plan Zarządzania jest dokumentem oczekiwanym przez stronę społeczną. Dokument trafi teraz do konsultacji społecznych, a następnie do akceptacji Komitetu UNESCO. Ministerstwo spodziewa się, że dokument zyska akceptację na przyszłorocznym 46 posiedzeniu Komitetu UNESCO.
Jeśli w Puszczy Białowieskiej rozpocznie się na nowo komercyjna wycinka, Komitet UNESCO powinien rozważyć umieszczenie jej na Liście Dziedzictwa Ludzkości w zagrożeniu - stwierdza jednoznacznie UNESCO w opublikowanym raporcie.
Korekta stref wyłączająca najcenniejsze fragmenty Puszczy Białowieskiej spod ochrony jest niedopuszczalna i zapowiadamy interwencję w tej sprawie. Działanie resortu środowiska pod kierownictwem Edwarda Siarki jest nie tylko szkodliwe dla przyrody Puszczy, ale także dla lokalnej społeczności, ponieważ grozi utratą marki UNESCO. To Puszcza, a nie gospodarka leśna stanowi o wyjątkowości regionu – podsumowuje Sylwia Szczutkowska.
– podsumowuje Sylwia Szczutkowska.
Kontakt:
Sylwia Szczutkowska, [email protected], 512 281 664